CRNOGORSKI TITANIK

Prvo je bio kulturni, pa onda univerzitetski i industrijski centar, ne samo Crne Gore.  Zajednica koja je bila i još uvijek je nepresušni izvor talenata za nauku, umjetnost i sport. Teritorijalno najveća opština u regionu u kojoj se nalazi ogromno bogatstvo biljnih i životinjskih vrsta, objekata prirode i neprocijenjivo kulturno-istorijsko nasleđe. Sredina čiji stanovnici imaju najčistiji govor i urođenu predispoziciju za diplomatiju. Grad sa tradicijom slobodarskog duha koji je po svojim vrijednostima bio poznat u Evropi, mnogo prije nekih drugih, danas razvijenijih i bogatijih gradova, opština, gradskih opština, varošica, mjesnih zajednica, koje su u evropske integracije ušli sa ciljem da se izbore za vlastiti integritet i od ove međunarodne zajednice dobiju šansu za stvaranje boljih uslova za život.

Suprotno od toga donosioci odluka, ili tačnije strateških promašaja, i to oni na najvećem nivou, umjesto da proces evropskih integracija iskoriste za pregrupisanje i suštinski prelazak na trasu održivog razvoja, nastavljaju ono što su radili i njihovi prethodnici – ugrožavaju prirodne resurse, umjesto da ih pravilno koriste i valorizuju. Nacionalni interesi u ovom slučaju ne idu na korist lokalnoj zajednici koja sem što trpi zabrinjavajući odliv ljudskih resursa, i to onih sa znanjem i vještinama, te gubitak značajnih sredstava kojima se puni državni budžet umjesto gradskog, čini se nije u vrhu prioriteta za razvojne planove ni za budući period u kom će Crnoj Gori biti dostupna još značajnija sredstva iz Evropskih fondova.

Svjedoci smo da su dugo najavljivane kapitalne investicije u vidu izgradnje sistema za prečišćavanje otpadnih gradskih voda, te sistema za predtretman industrijskih otpadnih voda, regionalne deponije, moderne pruge, zatim početak radova na Domu revolucije, koje su već više od decenije bile najviše rabljene u predizbornim kampanjama, u praksi zamjenjene sa finansijski nešto skromnijim, ali suštinski značajno različitim kakve su između ostalog i asvaltiranje i rekonstrukcija dionica lokalnih puteva u dužinama po nekoliko stotina metara, zaštita trotoara betonskim stubićima i konačno uklanjanje 3 platana i dvije klupe radi  6 parking mjesta u samom centru grada.

Uticaj globalne krize na finansijsko stanje u drugoj po broju stanovnika opštini u Crnoj Gori, mnogo je veći nego što je bilo realno očekivati i tu se moraju locirati krizne tačke i pokušati na što kvalitetniji način ispraviti ono što se ispraviti može dok ne bude zaista prekasno, jer će onda eventualne posledice imati i internacionalni karakter. Država mora uključiti mehanizme za pomoć lokalnim zajednicama izražene i u stručnim kadrovima, koji mogu prenijeti znanja na mlade i ambiciozne opštinske službenike, koji bi kasnije kroz dostupne fondove valorizovali ideje i planove koji imaju kvalitet. Licemjerno je zatvarati jedno ili obadva oka pred problemima zbog kojih trpi veliki broj porodica i koji svakodnevno prouzrokuju bolesti, nesporazume i podjele. I to onih građana koji su poštenim radom i odnosom prema zajednici godinama pokazivali razumjevanje za tranzicione probleme, punili državni budžet i ćutke trpili na svojoj koži sve faze sazrijevanja ,,mlade“ demokratije.

Država, odnosno njene institucije, treba da štite pojedinca i garantuju mu/joj ostvarivanje prava na život i rad u zdravoj sredini, pravo na pristup informacijama i pravo na pravnu zaštitu u slučaju ugrožavanja gore navedenih. Ukoliko su prava građana povrijeđena i on/ona na lokalnom nivou ne može da dobije adekvatnu zaštitu državne institucije bi morale biti te koje će same reagovati.

Ovo je veoma važno u oblasti životne sredine jer evropske direktive preporučuju da se lokalnim samoupravama daju veća ovlašćenja, odnosno  i veći benefiti od prirodnih resursa kojim raspolažu lokalne zajednice. To povlači i eventualnu opasnost od zloupotrebe i država mora razraditi mehanizme za zaštitu interesa građana koji će biti efikasni a koji će ipak lokalnoj samoupravi dati dovoljnu nezavisnost.

Kada se iz samog državnog vrha, kao što je to, povodom problema uništavanja viška naoružanja na trećem spornom lokalitetu, prije neki dan uradio Ministar odbrane,  zatraži od mještana da prepoznaju i poštuju nacionalni interes, zaista se treba preispitati kredibilitet na osnovu kojeg se to predlaže lokalnoj zajednici.

Da li je to zavšetak Doma (r)evolucije, promašene ideje, koja poprima obrise urbane legende, a čiji je inicijator drugi Ministar, i to nakon što je lokalna uprava potrošila značajna sredstva na izradu studija sa različitim scenarijima?

Da li je to rekonstrukcija pruge do Podgorice, koja je trebalo da bude urađena  od dijela sredstava dobijenih prodajom Pivare Trebjesa, u čemu je učestvovao treći Ministar ili izgradnja regionalne deponije koju je najavilo četvrto Ministarstvo?

Da nije sistem za prečišćavanje otpadnih voda i proširenje kanalizacione mreže, koju je godinama unazad najavljivao sam vrh Vlade?

Ili ništa od svega toga?

Moto korišćen u mnogim ekološkim kampanjama ,,Misli lokalno, djeluj globalno“ u gradu u kom živim kao da je neprimjenjiv. Možda čist vazduh najavljen za kraj septembra prekine njegovo dalje potapanje?

O ulasku u sigurne vode, potrebno je uraditi posebnu strategiju.

Ja volim moj Nikšić.